KSIĄŻKA czy FILM?

Chociaż co osoba, to opinia, to jednak pewnym jest, że na świecie są trzy rodzaje ludzi. Pierwsza, najliczniejsza niestety grupa - ogląda tylko filmy. Podobno bolą oczy od czytania, stajesz się kujonowaty i w ogóle może pochłonąć Cię morze, albo i stary człowiek, czy inny Krzyżak. Druga grupa mogłaby nawet cierpieć czytając non stop najgorsze książki świata, byle tylko nie oglądać filmów, bo nie zwiedziesz ich komercją i słodkimi buźkami aktorów. No i jest także grupa tych, którzy i czytają i oglądają, więc pochłania ich i literackie morze i to kinowe. Gorzej z prawdziwym, bo przy takim natłoku książek i filmów, nie mają już czasu na życie towarzyskie. ;-)

Zastanówmy się jednak, dlaczego ludzie wolą tylko oglądać bądź tylko czytać. Jakie są zalety i wady każdej z tych form? Zapraszam do rozwinięcia!

BOHATEROWIE

Mimo iż autor książki zazwyczaj podaje nam jakieś szczegóły wyglądu naszych bohaterów, to jednak ich ostateczny wygląd zależy całkowicie od nas i tego, jakimi jawią się w naszej wyobraźni. Mamy więc naprawdę duże pole do popisu i możemy dopasować w głowie każdą cechę do każdej pojedynczej ryski na ciele, każdego detalu wyglądu.

Film natomiast, od razu narzuca nam konkretnych aktorów, co może być niestety dużą wadą. Zwłaszcza, gdy znowu denerwujemy się, oglądając kolejny film o pięknych ludziach z kompleksami i ani trochę nie możemy się z nimi utożsamić, bo do ich poziomu brakuje nam jeszcze kilku operacji plastycznych i skandali. Umówmy się - żadna szanująca się, przeciętna szara myszka nie ma wyglądu piękności, bo już dawno by się nią ktoś zachwycił. Z drugiej zaś strony, chyba każdy z nas ma w swoim dorobku taki film, który obejrzeliśmy tylko i wyłącznie dla przystojnego aktora/pięknej aktorki. Co z tego, że słaba fabuła, kiedy możemy przez dwie godziny popatrzeć na naszego idola?

NARRACJA

Często jest kluczem do sukcesu powieści. Prowadzona w pierwszej osobie, trzeciej, obiektywna, subiektywna. Narrator wszechwiedzący, a może obserwator? Punkt widzenia jednej osoby czy może kilku? I tak bardzo lubiane przeze mnie eksperymenty z formą. Naprawdę jest z czego wybierać, dzięki czemu każda historia może stać się wyjątkowa. Jednak, co dla jednych jest atutem, dla innych okazuje się przekleństwem. I tak samo z tą nieszczęsną narracją. Nie każdy lubi, kiedy pałęta mu się kilku narratorów i w końcu traci się jakiekolwiek pojęcie, kim była która postać i o co jej chodziło, a innym znowu brakuje punktu widzenia jakiegoś bohatera i czują niedosyt. Są też osoby, które nie są fanami tych różnych dziwadełek w formie, bo wolą tradycyjne podejście do narracji.

W filmie te możliwości prowadzenia narracji są zdecydowanie ograniczone. Oczywiście, możemy wprowadzić narratora, ale historia i tak zawsze jest pokazana bardziej obiektywnie. Rzadko poznajemy fabułę z punktu widzenia różnych bohaterów, by móc ją potem konfrontować z wersją obiektywną. Najczęściej narracja zaczyna i kończy się w filmach na jakichś inspirujących tekstach wypowiadanych w tle przez głównego bohatera, o tym jak coś zmieniło jego życie. Czasami dla odmiany mogą pojawić się retrospekcje, lub możemy poznać na początku zakończenie. Jednak plusem w filmach będą właśnie te retrospekcje, które często stanowią główną oś fabularną filmu, a w książce takie skakanie scenami w czasie wywołałoby wielki chaos.

INTERPRETACJA

No cóż, film jest dosyć dosłowny i raczej narzuca jakiś konkretny wydźwięk, zaś książki pozostawiają duże pole do popisu. Często pojawiają się metafory, na których opiera się jakieś wątki, co niestety nie zawsze udaje się w filmach. No i chociaż i produkcje kinowe możemy rozumieć różnie, to jednak dopiero przy książkach zaczyna się prawdziwa zabawa "co autor miał na myśli". ;-)

MOŻLIWOŚCI

Tutaj znowu lekką przewagę ma książka, o ile mamy bogatą wyobraźnię. Bo cała fabuła, wszystkie fantastyczne wątki, nietypowe światy, dziwne stwory - w książce może pojawić się wszystko - ogranicza nas jedynie wyobraźnia, która będzie w stanie lub nie, stworzyć sobie w głowie obrazy zapisane na kartach danej powieści. Z filmem jest o tyle trudniej, że mimo postępu techniki i zaawansowanych efektów specjalnych - i tak przy niektórych pomysłach możliwości te okażą się bardzo ograniczone. Nie każdy świat uda się ukazać na ekranie, czasami po prostu będzie nam czegoś brakowało.

DŁUGOŚĆ

Filmy muszą być konkretne, bo gdy akcja zaczyna się wlec, najczęściej my zaczynamy ziewać i znajdować sobie inne zajęcie, przez co z filmu nie pamiętamy potem już nic. Wiele ludzi boi się też dłuższych filmów - szczególnie zauważam to przy zachęcaniu ludzi do indyjskiego kina, broniąc się faktem, że nie wytrzymają aż tyle czasu przed ekranem (po czym oglądają jeszcze dłuższego Harry'ego Pottera, ok, nie mam pytań). W przypadku książki - często im więcej stron, tym lepiej. Lubimy obszerną akcję, a gdy wkręcimy się w historię, nie chcemy aż tak szybko się z nią rozstawać. Mamy więcej sytuacji, których opisanie w książce jest naturalne, zaś w przypadku filmu byłoby nużące. Powieści mają też to do siebie, że najczęściej nie czujemy w nich aż takiego pośpiechu, jaki zdarza się przy filmach. Przykładem może być "Zanim się pojawiłeś" - Lou i Will w książce bardzo powoli się do siebie przekonywali, zaś w filmie - jedna piosenka i się polubili. ;-)

WYMAGANIA

Książka to jedynie słowo pisane, brak nam obrazu, więc w ruch idzie nasza wyobraźnia. I tu wymagamy, by autor tak przedstawił historię, by w naszej głowie obrazy pojawiały się same. Byśmy mogli idealnie stworzyć sobie portret bohatera oraz czuli się tak, jakby wydarzenia działy się obok nas. Ująć słowami historię tak, by zaciekawiła i przyciągnęła czytelnika nie jest tak łatwo, jak się nam wydaje. Każdy z pisarzy ma na to jakieś swoje sposoby - czy to piękne, rozbudowane opisy, czy też prosty, przystępny język. Dlatego mamy tyle książek i tyle opinii. ;)
Wymagania odnośnie filmów są zupełnie inne. Tutaj ważna jest strona estetyczna - scenografia, efekty specjalne, nawet sposób, w jaki kręcone są ujęcia. Istotny jest dobór aktorów i kierunek, jaki obierają twórcy, wybierając jak przedstawią daną historię.
Z drugiej strony, książki wymagają skupienia i uwagi. Nie da się czytać i przykładowo prasować, a przy filmach już tak. Te drugie nie wymagają aż tak wielkiego skupienia - ja lubię jeść przy oglądaniu, a w czasach licealnych odrabiałam przy filmach matmę ;-D czego przy czytaniu nie byłabym w stanie zrobić.

A co Wy sądzicie na ten temat? 

Książka czy film? A może jedno i drugie? 

Dajcie znać w komentarzach!

Amanda Says na Facebooku - zapraszam!